Varlık Karşılama Oranı: Tanım, Hesaplama ve Örnek

Varlık Karşılama Oranı Nedir?

Varlık karşılama oranı, bir şirketin varlıklarını satarak veya tasfiye ederek borçlarını ne kadar iyi ödeyebileceğini ölçen finansal bir ölçüdür. Varlık karşılama oranı önemlidir çünkü borç verenlerin, yatırımcıların ve analistlerin bir şirketin mali ödeme gücünü ölçmesine yardımcı olur. Bankalar ve alacaklılar, borç para vermeden önce genellikle minimum bir varlık karşılama oranı ararlar.

Varlık Karşılama Oranını Anlamak

Varlık karşılama oranı, alacaklılara ve yatırımcılara bir şirkete yatırım yapmakla ilişkili risk seviyesini ölçme yeteneği sağlar. Karşılama oranı hesaplandıktan sonra, aynı sektör veya sektördeki şirketlerin oranları ile karşılaştırılabilir.

Oranın, farklı sektörlerdeki şirketlerle karşılaştırıldığında daha az güvenilir olduğuna dikkat etmek önemlidir. Belirli sektörlerdeki şirketler genellikle bilançolarında diğerlerinden daha fazla borç taşıyabilir.

Örneğin, bir yazılım şirketinin çok fazla borcu olmayabilirken, bir petrol üreticisi genellikle daha sermaye yoğundur, yani petrol kuleleri gibi pahalı ekipmanı finanse etmek için daha fazla borç taşır, ancak yine bilançosunda borçları karşılayacak varlıklar bulunur.

Varlık Karşılama Oranı Hesaplaması

Varlık karşılama oranı aşağıdaki eşitlikle hesaplanır:

((Varlıklar – Maddi Olmayan Duran Varlıklar) – (Dönen Borçlar – Kısa Vadeli Borçlar)) / Toplam Borç

Bu denklemde “varlıklar”, toplam varlıkları ifade eder ve “maddi olmayan varlıklar”, şerefiye veya patentler gibi fiziksel olarak dokunulamayan varlıklardır. “Kısa vadeli yükümlülükler” bir yıl içinde ödenmesi gereken borçlardır ve “kısa vadeli borçlar” yine bir yıl içinde ödenmesi gereken borçlardır. “Toplam borç” hem kısa hem de uzun vadeli borçları içerir. Bu kalemlerin tümü yıllık raporda bulunabilir.

Varlık Karşılama Oranı Nasıl Kullanılır?

Fon toplamak için hisse senedi veya hisse senedi ihraç eden şirketlerin, bu fonları yatırımcılara geri ödemek için mali bir yükümlülüğü yoktur. Bununla birlikte, tahvil arzı yoluyla borç veren veya bankalardan veya diğer finansal şirketlerden sermaye ödünç alan şirketler, zamanında ödeme yapmak ve nihayetinde ödünç alınan anapara tutarını geri ödemekle yükümlüdür.

Sonuç olarak, bir şirketin borcunu elinde bulunduran bankalar ve yatırımcılar, bir şirketin kazançlarının veya karlarının gelecekteki borç yükümlülüklerini karşılamaya yeterli olduğunu bilmek isterler, ancak aynı zamanda kazançlar düşerse ne olacağını da bilmek isterler.

Başka bir deyişle, varlık karşılama oranı ödeme gücü oranıdır. Bir şirketin kısa vadeli borç yükümlülüklerini varlıkları ile ne kadar iyi karşılayabildiğini ölçer. Varlığından daha fazla varlığa sahip bir şirketin kısa vadeli borçları ve yükümlülük yükümlülükleri, borç verene, şirket kazançlarının borcu karşılamaması durumunda şirketin borç verdiği fonları geri ödeme şansının daha yüksek olduğunu gösterir.

Varlık karşılama oranı ne kadar yüksek olursa, bir şirket borcunu o kadar çok kapatabilir. Bu nedenle, varlık karşılama oranı yüksek olan bir şirket, düşük varlık karşılama oranına sahip bir şirketten daha az riskli kabul edilir.

Kazançlar şirketin finansal yükümlülüklerini karşılamaya yetmiyorsa, şirketin nakit elde etmek için varlıklarını satması gerekebilir. Varlık karşılama oranı, alacaklılara ve yatırımcılara, kazançların borç ödemelerini karşılamaya yetmemesi durumunda şirketin varlıklarının borçlarını kaç kez karşılayabileceğini söyler.

Borç servisi oranıyla karşılaştırıldığında, varlık karşılama oranı aşırı veya son rücu oranıdır çünkü varlık karşılama oranı, olağanüstü bir olay olmayan bir tasfiye senaryosunda varlıkların değerinin aşırı kullanımıdır.

Özel Hususlar

Varlık karşılama oranını yorumlarken dikkate alınması gereken bir uyarı vardır. Bilançoda bulunan varlıklar, bir şirketin borçlarını ödemek için varlıklarını satması gerekmesi durumunda genellikle tasfiye veya satış değerinden daha yüksek olan defter değerinde tutulur. Kapsama oranı biraz şişirilmiş olabilir. Oran aynı sektördeki diğer şirketlerle karşılaştırılarak bu endişe kısmen giderilebilir.

Varlık Karşılama Oranı Örneği

Örneğin, Exxon Mobil Corporation’ın (XOM) varlık karşılama oranının 1,5 olduğunu varsayalım, bu da varlıkların borçlardan 1,5 kat daha fazla olduğu anlamına gelir. Diyelim ki Exxon ile aynı sektörde yer alan Chevron Corporation (CVX) 1,4’lük benzer bir orana sahip ve oranlar benzer olsa da hikayenin tamamını anlatmıyor.

Önceki iki dönem için Chevron oranı .8 ve 1.1 ise, cari dönemdeki 1.4 oranı, şirketin varlıklarını artırarak veya borcunu ödeyerek bilançosunu iyileştirdiğini gösterir. Tersine, Exxon’un varlık karşılama oranının önceki iki dönem için 2,2 ve 1,8 olduğunu varsayalım, cari dönemde 1,5 olan oran, varlıkların azalması veya borcun artması gibi endişe verici bir eğilimin başlangıcı olabilir.

Diğer bir deyişle, sadece bir dönemin varlık karşılama oranını analiz etmek yeterli değildir. Bunun yerine, eğilimin birden çok dönemde ne olduğunu belirlemek ve bu eğilimi benzer şirketlerle karşılaştırmak önemlidir.