Maliye Politikası Nedir? Amaçları, Araçları Nelerdir?

Maliye politikası, bir devlette iktidarın o ülkenin ekonomisini etkilemek için vergi oranlarında ve harcama seviyelerinde ayarlamalar yaptığı politika alanıdır. Bir merkez bankasının bir ulusun para arzını etkilediği para politikası ile ilgili kardeş bir stratejidir. Bu politikaların her ikisi de, bir ülkenin ekonomik hedeflerini yönlendirmek için çeşitli kombinasyonlarda kullanılır.
Maliye politikası, Keynesçi iktisadı hükümetin vergilendirme düzeylerindeki değişiklikleri ve hükümet harcamalarının toplam talebi ve ekonomik faaliyet seviyesini etkilediğini teorileştiren İngiliz iktisatçı John Maynard Keynes’in teorilerine dayanmaktadır.

Maliye Politikasının Önemli Noktaları:

Bir hükümet, hem vergi oranlarını hem de harcama seviyelerini maliye politikası aracılığıyla ayarlar. Aynı zamanda bir ülkenin ekonomisini izlemek ve etkilemek için de faydalıdır.
Hükümet, mali ve parasal politikaların bir kombinasyonunu kullanarak ekonomik olayları izleyebilir.
Maliye politikasının etkisi herkes için aynı değildir. Politika yapıcıların hedeflerine ve siyasi yönelimlere dayalı olarak, bir vergi indirimi yalnızca, çoğunlukla en büyük ekonomik grup olan orta sınıfı etkileyebilir.
Maliye politikasının üç duruşu, tarafsız maliye politikası, daraltıcı maliye politikası ve genişletici maliye politikasını içermektedir.
Maliye politikası, gelir harcamaya göre daha yüksek olduğunda, yani hükümetin bütçesi fazla olduğunda daraltıcı veya sıkı olarak kabul edilir. Harcama gelire göre daha yüksek olduğunda, yani hükümetin bütçesi açıkta olduğunda, maliye politikası gevşek veya genişletici olarak kabul edilir. Çoğunlukla, odak noktası bütçe açığı düzeyinde değil, açıktaki değişimdir. Ayrıca, bir maliye politikasının açık bir ekonomide ticaret dengesi ve döviz kuru üzerinde etkisi vardır. Mali genişleme durumunda, faiz oranlarındaki bir artış, devlet borçlanması nedeniyle yabancı sermayeyi çekecektir.
Maliye politikası, kamu sektörünün yanı sıra özel sektördeki yatırım oranını artırarak ekonomik büyümenin hızlanmasına yardımcı olur. Kısa vadede, mal ve hizmetlere yönelik toplam talebi değiştirerek ekonomideki faaliyet seviyesini etkileyebilir.
Hükümetler, ekonomi içindeki toplam talep seviyesi üzerinde bir etki yaratmak için maliye politikasını kullanır, böylece fiyat istikrarı, ekonomik büyüme ve tam istihdam gibi belirli ekonomik hedeflere ulaşılır.