Avrupalılarca Sömürgeleştirme Sürecinde Amerika’da Kızılderili Soykırımları

Kızılderili soykırımları (İngilizce: American Indian genocides; İspanyolca: Genocidios de indios americanos), Kristof Kolomb’un 1492’de Amerika Kıtası’na ulaşmasından sonraki beş asır boyunca Avrupalılar tarafından kıtanın yerlileri olan Kızılderililere karşı yapılan soykırımlardır. Sistematik biçimde gerçekleştirilen Kızılderili katliamları, kıtanın Avrupalılarca sömürgeleştirilmesi sürecinde kıtada Kızılderililere karşı Avrupa’dan göç eden Beyaz yerleşimciler ile bunların soyundan gelen Amerikalılar tarafından gerçekleştirilen katliamlardır.

Kızılderililere Yönelik Soykırım ve Katliam Yöntemleri

Doğrudan Kızılderili katliamları gibi katliam ve etnik temizlik yapılması, Kızılderili Tehciri gibi geleneksel topraklarından apayrı başka topraklara tehcir (zorunlu göç) edilip Kızılderili rezervasyonu ile Kızılderili rezervi gibi alanlara kapatılmaları, bağışıklık sistemlerine yabancı olan çiçek hastalığı gibi Eski Dünya hastalıklarının bilinçli olarak Kızılderililere bulaştırılması (çiçek soykırımı ya da smallpox genocide) gibi soykırım türleri görülür.

Kızılderilileri soykırıma uğratma yöntemleri arasında onların fiziksel imhası, topraklarının gaspedilmesi, kültürel baskıya uğramaları, «imha» (extermination/termination), tehcir ve zorla kısırlaştırma (forced sterilization) görülmektedir.

Ekonomik kaynakların kontrolünü elde etmeyi amaçlayan soykırıma faydacı soykırım (utilitarian genocide) denir ve örneklerine günümüzde Brezilya Kızılderilileri ve Paraguay Kızılderililerine (özellikle de Aché) yapılan soykırımlarda rastlanmaktadır. Günümüzde bazı Kızılderili gruplarında işsizlik oranı yüksek olup % 50-70 arasında değişmektedir.

12 Ekim 1492 tarihi Kızılderililer için trajik bir gündür ve o günü Kolomb Günü olarak kutlamak, soykırım, kölelik, tecavüz ve yağma (en:plunder) mirasını kutlamak demektir. Benzer şekilde Şükran Günü kutlamaları ABD Kızılderililerine karşı yapılan soykırımın kutlaması olarak görülmektedir.

ABD’de Kızılderili İşleri Bürosu başkanı Batılıların uyguladığı “etnik temizlik” hareketinde büronun katkılarından dolayı 8 Eylül 2000 günü resmen özür dilemiştir. Özür dilemekle konu kapandı imajı verilmek istenmiştir.

Kızılderililere önyargılı yaklaşan ve yaşamı boyunca onları düşman olarak gören General Philip Sheridan’a mal edilen söz şöyledir:

“The only good Indian is a dead Indian (En iyi Kızılderili, ölü Kızılderilidir)” —General Philip Sheridan (1851)

Biyolojik Saldırılarla Kızılderili Soykırımı: Çiçek Hastalığı Saldırısı

Hemen hemen bütün bilginlerin hemfikir olduğu konu Kızılderili nüfusundaki büyük nüfus azalmasının ana sebebi olarak onların bağışıklık sistemine yabancı olan ve Eski Dünya’dan Yeni Dünya’ya Avrupalılarca getirilen çiçek hastalığı gibi salgın hastalıkları görmeleridir.

Avrupalılarla ilk temastan sonra Yeni Dünya’daki yerli nüfusunun % 90–95 kadarı Eski Dünya’dan getirilen hastalıklar sonucu ölmüştür. Bu yeni hastalıklar içinde en ölümcülü çiçek hastalığıdır ve hastalıktan ölümlerin neredeyse tamamı bundan kaynaklanır.

16 yüzyılın başlarındaki ilk temastan 1754-1767 yıllarındaki Fransız ve Kızılderili savaşlarının sonlarına kadar 200 yıldan daha fazla sürede, çoğu Avrupalıların kasıtlı iletimi olmadan, bütün yerliler çiçek hastalığından etkilenmiştir.

Teksas’taki Kızılderili Soykırım Müzesi’nde korunan bir belgeye göre, çiçek hastalığı ile enfekte olmuş battaniyeler Lenape Kızılderililerine Teksas-Kızılderili savaşları sırasında Teksas askerleri tarafından verilmiştir.

Kaynakça

1. ^ “American Indian Genocide Museum”. 23 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2013.
2. ^ Native American Genocide Still Haunts United States 12 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. By Leah Trabich
3. ^ a b c d e f Brenden Rensink (2011), Genocide of Native Americans: Historical Facts and Historiographic Debates 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Dissertations, Theses, & Student Research, Department of History, University of Nebraska – Lincoln, 1-1-2011
4. ^ a b Thornton, Russell (1990). American Indian Holocaust and Survival: A Population History since 1492. Norman: University of Oklahoma Press. 312 pp.
5. ^ “American Indian Holocaust”. 2 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2013.
6. ^ Stannard, David (1992). American Holocaust: The Conquest of the New World. New York: Oxford University Press. 358 pp.
7. ^ Constance Cappel (2007). The smallpox genocide of the Odawa tribe at L’Arbre Croche, 1763: the history of a Native American people. Edwin Mellen Press. ISBN 0-7734-5220-6.
8. ^ Bradford, William C. (2006). “Acknowledging and Rectifying the Genocide of American Indians: ‘Why is it That They Carry their Lives on Their Fingernails?'” 20 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Metaphilosophy 37 (3-4): 515-543.
9. ^ Johnston, Sharon (1996). The Genocide of Native Americans: A Sociological View 12 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1996.
10. ^ a b c Hitchcock & Twedt 1997, sayfa: 547
11. ^ Hitchcock & Twedt 1997, sayfa: 537
12. ^ a b Apology To The Native American Indians 3 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. By Dr. Mary Hamer, M.D
13. ^ a b Thanksgiving: Celebrating the Genocide of Native Americans 6 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Gilbert Mercier. News Junkie Post. November 25, 2010
14. ^ “An apology from the BIA”. tahtonka (Global Culture, Exploring the Humanities of Humans). 2000. 9 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2010.
15. ^ Office of the High Commissioner for Human Rights. Genocide Convention 2 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
16. ^ Hutton, Paul Andrew. 1999. Phil Sheridan and His Army. p. 180
17. ^ Worldwide Epidemics 1999 20 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Genealogy Inc
18. ^ The Demon in the Freezer 20 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Randomhouse.com. Retrieved on 2011-12-06.
19. ^ a b Alonso de Góngora Marmolejo Historia de Chile desde su descubrimiento hasta el año 1575 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Cervantesvirtual.com. Retrieved on 2011-12-06.
20. ^ Boraas AS (1991). Peter Kalifornsky: A Biography. In: A Dena’ina Legacy — K’tl’egh’i Sukdu: The Collected Writings of Peter Kalifornsky (Kari J, Boraas AS, eds). Fairbanks, AK: Alaska Yerli Dil Merkezi, University of Alaska Fairbanks. s. 475.
21. ^ Cook, Noble David. Born To Die, pp. 1-11.
22. ^ The Story Of… Smallpox 25 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Pbs.org. Retrieved on 2011-12-06.
23. ^ Henderson DA; Inglesby TV; Bartlett JG; Ascher, MS; Eitzen, E; Jahrling, PB; Hauer, J; Layton, M; McDade, J (1999). “Smallpox as a biological weapon: medical and public health management. Working Group on Civilian Biodefense” (PDF). JAMA. 281 (22). ss. 2127-37. doi:10.1001/jama.281.22.2127. PMID 10367824. 7 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2013.
24. ^ Norrell, Brenda (23 Eylül 2004). “Remembering Indian Genocide in Texas”. AlterNet.org. 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2012.