%25 Kuralı
%25 Kuralı Nedir?
“%25 kuralı” teriminin iki yaygın kullanımı vardır:
- %25 kuralı, bir yerel yönetimin uzun vadeli borcunun yıllık bütçesinin %25’ini geçmemesi gerektiği kavramıdır. Bu eşiğin üzerindeki herhangi bir borç, aşırı olarak kabul edilir ve belediye borcu ödemede sorun yaşayabileceğinden potansiyel bir risk oluşturur.
- %25 kuralı ayrıca, başka bir tarafın fikri mülkiyetine dayalı bir ürün veya hizmet satan bir tarafın, vergiler hariç satıştan elde edilen brüt kârın %25’i tutarında bir telif hakkı ödemesi gerektiğini şart koşan bir telif ücreti belirleme tekniğine de atıfta bulunur. %25 kuralı ticari markalar, telif hakları, patentler ve diğer fikri mülkiyet biçimleri için de yaygın olarak geçerlidir.
Temel Çıkarımlar
- %25 kuralı, kamu maliyesi veya fikri mülkiyet yasasına atıfta bulunabilen bir buluşsal yöntemdir.
- Kamu maliyesinde %25 kuralı, bir kamu kurumunun toplam borcunun yıllık bütçesinin dörtte birini geçmemesini öngörür.
- Fikri mülkiyette, %25 kuralı, bir lisansın bir fikri mülkiyet sahibine kâr üzerinden ödemesi gereken makul telif ücretini önerir.
%25 Kuralını Anlamak
Terimin her iki kullanımında da, %25 kuralı, mutlak veya optimal bir eşik veya katı bir yasal gereklilikten ziyade, daha çok bir alışılagelmiş uygulama veya buluşsal (yani, pratik bir kural) meselesidir.
Kamu maliyesi ortamında, %25 kuralı, tahvil sahiplerinin ve kredi derecelendirme kuruluşlarının güvenine dayalı mali planlama için kabaca bir kılavuzdur. Fikri mülkiyet alanında, %25 kuralı, fikri mülkiyet sahipleri ve lisans sahipleri arasında müzakere edilen mutat oranlardan geliştirilmiştir.
Belediye Borcu için %25 Kuralı
Belediye tahvili ihraçları yoluyla projeleri finanse etmek isteyen yerel veya eyalet yönetimleri, genellikle vergilendirme veya paralı yollar gibi projeler yoluyla getirmeyi bekledikleri gelirler hakkında varsayımlarda bulunmak zorundalar ve bu da tahvil ödemelerini desteklemelerine olanak tanıyacak. Gelir beklentilerin altında kalırsa, bu belediyeler tahvil ödemeleri yapamayabilir, bu da yükümlülüklerini yerine getirmemelerine ve kredi notlarının düşmesine neden olabilir.
Belediye tahvil sahipleri, ihraç eden makamın, borca çok fazla girerek tehlikeye girebilecek olan ödeme kapasitesine sahip olduğundan emin olmak istiyor. Bu nedenle tahvil sahipleri, %25 kuralını ihlal eden yerel veya eyalet hükümetlerinden tahvil satın alma konusunda temkinli davranıyorlar.
Vergiden muaf özel faaliyet tahvilleri – belediyeler tarafından özel veya kar amacı gütmeyen kuruluşlar adına ihraç edilen tahviller – tahvil gelirleri için de %25 kuralı uygulanmaktadır. Bu kural, tahvil gelirlerinin %25’inden fazlasının arazi edinimi için kullanılamayacağını belirtir.
Fikri Mülkiyet için %25 Kuralı
Patent veya ticari marka sahipleri, makul bir telif hakkı ödemesi miktarını belirlemek için %25 kuralını bir kıstas olarak kullanırlar. Kural, ürünü geliştirme ve fikri mülkiyeti piyasaya sürme risklerinin çoğunu üstlendiği göz önüne alındığında, bir lisans sahibinin patentli bir ürünün kârının en fazla %75’ini elinde tutması gerektiğini varsayar. Patent sahibi kalan kısmı lisans hakkı olarak alır.
Fikri mülkiyetin değerini belirlemek karmaşık bir konudur. Telif hakları tipik olarak gelirlere göre değerlendirilse de, kârlar için %25 kuralı geçerlidir. Ayrıca, %25 kuralı “brüt kârın” neleri kapsadığını tam olarak tanımlamamakta ve bu da değerleme hesaplamasında belirsizlik yaratmaktadır. Basit bir kural olduğu için ürünün pazarlanmasıyla ilgili maliyetleri hesaba katmaz. Örneğin, satışı yapan taraf genellikle reklam yoluyla pazarda talep çekme maliyetine katlansa da, telif hakkı sahibi %25’lik bir telif hakkı alacaktır.
Uniloc USA, Inc. ile Microsoft Corp arasındaki 2011 tarihli davada, Federal Temyiz Mahkemesi, mahkeme salonuna bağlı bir patent hasar analizi için yüzde 25 kuralının bir başlangıç noktası olarak kullanılamayacağına karar verdi. Temyiz mahkemesi, kuralın kabul edilebilir bir delil düzeyine ulaşmadığı ve federal mahkemede açılan bir patent davasında dayanılamayacağı sonucuna varmıştır. %25 kuralı, diğer taraflarca önerilen bir patent imtiyazının tahmininde hala kullanılabilse de, yasal bir zorunluluk olarak görülmemelidir.